Śmierć rodzica to jedno z najbardziej stresujących wydarzeń w życiu człowieka. Strata bliskiej osoby oznacza nie tylko żal i żałobę, ale także konieczność uporządkowania pewnych spraw, w tym podział majątku po zmarłym. Kto i w jakim stopniu dziedziczy po rodzicu? Kto ma prawo do zachowku?
Dziedziczenie ustawowe i testamentowe
Wyróżniamy dwie formy dziedziczenia: testamentowe i ustawowe. O dziedziczeniu testamentowym mówimy wtedy, kiedy spadkodawca pozostawił po sobie testament i powołał w nim spadkobiercę/spadkobierców do części lub całości spadku. Gdy zmarły nie sporządził testamentu lub gdy powołane przez niego w nim osoby nie chcą lub nie mogą przyjąć spadku, wtedy w pierwszej kolejności do spadku powoływane są dzieci i małżonek osoby zmarłej – w takiej sytuacji mówimy o dziedziczeniu ustawowym. Zgodnie z ustawą małżonek otrzymuje minimum 1/4 całości spadku, reszta jest dzielona równo na dzieci spadkodawcy – o ile żadne ze spadkobierców nie odrzuciło lub nie zrzekło się spadku bądź nie zostało wydziedziczone. Warto też pamiętać, że w niektórych przypadkach małżonek może zostać wyłączony od dziedziczenia, z kolei jeśli dziecko spadkodawcy nie żyje, wtedy przypadająca mu część spadku przypada jego dzieciom, czyli wnukom spadkodawcy.
Podział spadku po zmarłym
Jak podzielić spadek po rodzicu? Pierwszym krokiem jest uzyskanie dowodu, który potwierdzi nasze uprawnienia do spadku. Może to być akt poświadczenia dziedziczenia, który wystawi notariusz, inną możliwością jest złożenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku do sądu. Oba dokumenty mają taką samą wartość, należy jednak pamiętać, że określają one jedynie kto i w jakiej części jest powołany do spadku po zmarłym, nie ustalają natomiast konkretnego podziału majątku spadkowego. Podział dóbr i środków finansowych możliwy jest poprzez sporządzenie odpowiedniej umowy u notariusza (jeśli wszyscy spadkobiercy zgadzają się co do sposobu podziału majątku) lub w ramach postępowania sądowego o dział spadku (w przypadku sporów między spadkobiercami).
Podatek od spadku
Dzieci zmarłego nie płacą podatku od spadku, jednak należy pamiętać o złożeniu odpowiednich dokumentów do US, warto też złożyć wniosek o zaświadczenie o niezaleganiu z podatkiem od spadków i darowizn.
Prawo do zachowku
Jeśli spadkodawca podczas sporządzania testamentu pominął w nim spadkobiercę ustawowego (zstępnych: dzieci, wnuki itd.; małżonka lub rodziców) lub zapisał mu niewielką część swego majątku, a wcześniej nie przekazywał mu żadnych darowizn, warto wziąć pod uwagę przepisy o zachowku. Chronią one prawa spadkobierców ustawowych, którzy mogą wystąpić o zachowek, czyli pieniężną rekompensatę, od spadkobierców powołanych w testamencie. Suma zachowku jest ściśle określona przez przepisy, a w niektórych przypadkach spadkobierca lub spadkobiercy testamentowi mogą uniknąć płacenia zachowku
Szukasz pomocy prawnej w sprawie spadkowej? Skontaktuj się z naszą kancelarią.