Zebraliśmy najczęściej zadawane pytania dotyczące zeznawania świadków w sprawie rozwodowej.
Kogo mogę wezwać w charakterze świadka podczas sprawy rozwodowej?
Świadkiem podczas sprawy rozwodowej powinny być osoby, które były lub są obserwatorami pożycia małżeńskiego i mają wiedzę na temat kwestii istotnych dla przeprowadzenia rozwodu. Mogą to być m.in. osoby z rodziny, przyjaciele, znajomi, sąsiedzi, współpracownicy.
Świadkiem nie może być:
- osoba niezdolna do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń (np. osoba chora psychicznie)
- osoba związana tajemnicą państwową lub służbową
- małoletni, który nie ukończył 13 roku życia
- zstępny strony (dziecko, wnuk), który nie ukończył 17 lat
- mediator prowadzący mediację między stronami, chyba, że strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy mediacji
Czy mogę powołać na świadka w sprawie rozwodowej sąsiadkę, nie informując jej o tym?
Nie ma obowiązku informowania sąsiadki, jak również żadnej innej osoby, o tym, że chcemy powołać ją na świadka w sprawie rozwodowej. Ze względu na relacje sąsiedzkie i możliwość lepszego przygotowania się sąsiadki do sprawy, polecamy jednak odbycie takiej rozmowy Co istotne, nawet jeżeli sąsiadka nie wyrazi chęci składania zeznań, to po otrzymaniu wezwania z sądu, będzie musiała pojawić się na rozprawie i zeznawać.
Kto może odmówić składania zeznań jako świadek w sprawie rozwodowej?
Jak stanowi Kodeks postępowania cywilnego wstępni stron (np. rodzice, dziadkowie), zstępni stron (np. dzieci, wnuki) i rodzeństwo mają prawo do odmowy zeznań. Odmówić zeznań mogą również powinowaci w tej samej linii lub stopniu w stosunku do małżonków (teść, teściowa, zięć, synowa, szwagier, szwagierka, dziadkowie i wnuki małżonka), jak również osoby pozostające ze stronami w stosunku przysposobienia. Należy pamiętać, że prawo odmowy zeznań trwa również po ustaniu małżeństwa lub rozwiązaniu stosunku przysposobienia.
Znajomy powołał mnie na świadka w swojej sprawie rozwodowej. Czy muszę zeznawać?
Każda osoba wezwana przez sąd w charakterze świadka ma obowiązek stawić się w sądzie. Odmówić zeznań w sprawie rozwodowej mogą tylko świadkowie pochodzący z rodziny rozwodzących się małżonków. Zatem w opisanej sytuacji stawiennictwo w sądzie i składanie zeznań jest obowiązkowe.
Co grozi za niestawiennictwo w sądzie, gdy jest się powołanym na świadka w sprawie rozwodowej?
Gdy otrzymamy z sądu wezwanie w charakterze świadka, mamy obowiązek stawienia się w miejscu i czasie oznaczonym w wezwaniu. Za nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie rozwodowej sąd może ukarać nas grzywną. Przy kolejnej nieobecności może nałożyć następną grzywnę, a także zarządzić przymusowe doprowadzenie do sądu. Możliwe jest również aresztowanie świadka na czas nieprzekraczający tygodnia.
Czy dzieci mogą być świadkiem w sprawie o rozwód?
Dzieci mogą zeznawać przed sądem w sprawie o rozwód, jeżeli spełnią określone kryterium wiekowe. Według prawa świadkiem może być dziecko, które ukończyło 13 lat. Natomiast w przypadku dzieci stron kryterium wiekowe jest nieco wyższe. Zeznawać przed sądem mogą dzieci stron, które ukończyły 17 lat. Identyczne kryterium wiekowe jest stosowane w przypadku spraw o unieważnienie małżeństwa, o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa oraz spraw o separację. Wspomniane kryterium wiekowe dotyczy wysłuchania bezpośredniego, czyli na sali rozpraw, w obecności sądu, stron i ich pełnomocników.
W sprawach rozwodowych jest możliwe przeprowadzenie wysłuchania pośredniego. Dziecko może wyrazić swoją opinię podczas:
- wysłuchania dziecka przez sąd (wysłuchanie odbywa się poza rozprawą w przyjaźnie zaprojektowanym pokoju przesłuchań, rodzice nie mogą brać w nim udziału)
- podczas wywiadu środowiskowego przeprowadzanego przez kuratora rodzinnego
- podczas badania przeprowadzanego przez Opiniodawcze Zespoły Sądowych Specjalistów lub przez biegłych psychologów.
Czy dziecko może odmówić składania zeznań przed sądem?
Dzieci rozwodzących się rodziców powołane na świadków, według Kodeksu postępowania cywilnego, mają prawo do odmowy zeznań.